Personeel NMBS leert leefwereld van personen met een beperking kennen

NMBS wil alles in het werk stellen zodat iedere reiziger, zonder onderscheid, autonoom toegang heeft tot haar stations, diensten en treinen. En daar hoort ook sensibilisering bij. Via de onderdompelsessies van Konekt maken NMBS-medewerkers kennis met de drempels die personen met een beperking dagelijks ervaren wanneer ze de trein nemen. Zo ondervinden ze zelf waarom bepaalde aanpassingen in stations en treinen cruciaal zijn voor een inclusieve dienstverlening.

Het Journaal 26 oktober 2021 - 13u - copyright VRT

Een deur die te smal is, een ticketautomaat die moeilijk bereikbaar is, een onderbreking in de geleidelijn tijdens werken in het station ... het zijn situaties waarmee personen met een beperkte mobiliteit soms geconfronteerd worden in het station. NMBS wil toegankelijke stations ontwerpen en meer treinen laten rijden die afgestemd zijn op de behoeften van personen met een beperking, ongeacht of ze een motorische, visuele, auditieve of verstandelijke beperking hebben.

"Vroeger paste ik bij een ontwerp of renovatie van een station de regels rond toegankelijkheid wel toe, maar dankzij deze opleiding begrijp ik ook concreet waarom. Deze onderdompelsessie gaat verder dan de toepassing van theoretische principes: ze verhoogt de bewustwording en brengt een frisse kijk op de zaak.", zegt Philippe De Clerck, ingenieur-architect bij NMBS en deelnemer aan de onderdompelsessie.

Onderdompelsessie in de stations

Met haar toegankelijkheidsbeleid wil NMBS al haar reizigers in staat te stellen de trein zo autonoom mogelijk te nemen. Daarom organiseert ze sinds begin september in de stations van Gent-Sint-Pieters en Namen een onderdompelsessie voor zo’n tweehonderd medewerkers, vooral voor zij die verantwoordelijk zijn voor het ontwerp en het beheer van de stations.

Op het programma staat een totale onderdompeling in de realiteit van reizigers met een beperkte mobiliteit. Met een blinddoek of een koptelefoon zodat ze niets horen, of in een rolstoel moeten ze hun weg vinden in het station, hun ticket kopen en de trein nemen. Daarna kunnen ze hun ervaringen uitwisselen.

Deze opleidingen worden georganiseerd in samenwerking met Konekt voor het station Gent-Sint-Pieters en met Atingo en Passe le Message à ton Voisin voor het station van Namen, stuk voor stuk organisaties met heel wat expertise in het opleiden van toegankelijkheidsactoren.

De lesgevers van deze verenigingen, adviseurs of ingenieurs die soms zelf een lichamelijke of verstandelijke beperking hebben, hebben een specifieke expertise in de toegankelijkheid en inrichting van infrastructuur. Hun aanwezigheid, naast die van de spoorexperts, zorgt voor constructieve aanpak gericht op de bewustmaking van elkaars realiteiten.

Deze opleidingen zijn belangrijk om de inclusie te bevorderen en de ervaringen van personen met een beperkte mobiliteit in de stations en de treinen te optimaliseren. Ze versterken het toegankelijkheidsbeleid van NMBS.

"Veel personen met een beperking hebben geen andere optie dan het openbaar vervoer om zich te verplaatsen. Voor hen zijn autonoom toegankelijke stations en treinen een onmisbaar deel van de schakel om actief te kunnen deelnemen aan de maatschappij. Begrip van de leefwereld van personen met een beperking is van essentieel belang om in alle sectoren tot een professionele benadering van toegankelijkheid te komen. Met de onderdompelsessies vormen en sensibiliseren we bedrijven die de behoeften van personen met beperking beter willen begrijpen en integreren.", zegt Kurt Vanhauwaert, trainer bij Konekt.

Een toegankelijkheidsbeleid in volle uitbouw

NMBS hecht veel belang aan overleg met de belangengroepen. In het kader van verschillende projecten werden zij geconsulteerd, zoals bij de bestelling van nieuw treinmaterieel. Ter herinnering: vorig jaar bestelde NMBS bij Bombardier-Alstom 130 autonoom toegankelijke dubbeldeksrijtuigen die uitgerust zijn met een systeem om de ruimte tussen het perron en de trein te overbruggen, zodat reizigers met een beperkte mobiliteit de trein autonoom kunnen nemen. Deze rijtuigen worden ook voorzien van aangepaste toiletten en een intercomsysteem voor rolstoelgebruikers.

De adviezen van de toegankelijkheidsexperts zijn ook waardevol bij projecten zoals de verhoging van de perrons tot 76 centimeter, de verbetering van de assistentieprocedures en van de bewegwijzering voor slechtzienden.

Momenteel is er assistentie mogelijk in 132 stations, 7 dagen per week en tot 3 uur voor het vertrek van de trein in de 41 grootste stations, waar twee derde van de reizigers de trein neemt. Reizigers konden al assistentie aanvragen via telefoon of de website, maar sinds kort kan dat ook via Facebook, Twitter of WhatsApp.

Ook bij het ontwerp en de renovatie van stations speelt het toegankelijkheidsbeleid een steeds grotere rol, met reflecties over de moeilijkheidsgraad van de trajecten, het verhogen van de perrons, het installeren van liften, toegangshellingen of geleidelijnen. De ticketautomaten zijn ook ontworpen om door personen met een beperkte mobiliteit te kunnen worden gebruikt. Begin 2017 waren er vijftien stations integraal toegankelijk. Intussen zijn dat er al 85. Tegen 2025 wil NMBS het aantal integraal toegankelijke stations verhogen tot 150, wat de helft van de reizigers zal vertegenwoordigen.