Het Leersteundecreet is door het parlement. Met onverholen trots verkondigde onderwijsminister Weyts dat het nu makkelijker wordt voor de klassenraad om kinderen door te verwijzen naar het buitengewoon onderwijs. We vragen ons af waarom minister Weyts niet voluit kiest voor inclusief onderwijs, zoals dat in alle andere Europese landen gebeurt?
Eigenlijk moeten we zeggen: het wordt nog gemakkelijker om kinderen door te verwijzen naar het buitengewoon onderwijs (BuO). Alle middelen voor gelijke onderwijskansen (GOK), extra zorguren en specifieke ondersteuning ten spijt, sinds 2000 blijft het aantal leerlingen in het buitengewoon onderwijs toenemen.
Vandaag zitten er meer dan 52 000 leerlingen in aparte BuO-scholen. Dit zijn niet allemaal kinderen met een beperking. Meer dan de helft van de kinderen komen uit een gezin dat leeft van het bestaansminimum of minder. Het Vlaamse onderwijs onderscheidt zich van andere landen door een hardnekkige doorverwijscultuur. Dit lijkt misschien een goed idee op de korte termijn, op de lange termijn spreken onderzoeken dat tegen. De meerderheid van de jongeren die in het buitengewoon onderwijs schoollopen krijgen geen diploma en hebben bijgevolg minder kansen op de arbeidsmarkt. Evenmin hebben ze de kans een sociaal leven uit te bouwen in hun eigen woonomgeving.
Als het M-decreet niet werkte, is het leersteundecreet in hetzelfde bedje ziek. Dat het leerlingenaantal in het buitengewoon onderwijs met het Leersteundecreet alleen maar zal toenemen konden we, net zoals bij het M-decreet, al bij het voorontwerp voorspellen. De belangrijkste reden, naast een gebrek aan visie en middelen, is dat beide decreten gevangen zitten in een eigen contradictorische logica. Het M-decreet wou inclusief onderwijs garanderen, maar versterkte het buitengewoon onderwijs met een basisaanbod en een type 9 voor normaalbegaafde leerlingen met autismespectrumstoornis (ASS).
Vandaag zitten meer dan 19000 leerlingen in dat basisaanbod terwijl ze daar maximum 2 jaar mogen blijven. Op zes jaar tijd is het type 9 onderwijs opgelopen naar meer dan 13000 leerlingen. In alle Europese landen volgen deze leerlingen met gepaste ondersteuning het gemeenschappelijk curriculum in een gewone school.
Waarom durven we niet éénduidig kiezen om het recht op inclusief onderwijs waar te maken?
Een gelijkaardige logica vinden we in het Leersteundecreet. Enerzijds wordt de ondersteuning van het inclusief onderwijs versterkt door de ondersteuners een vast ambt en statuut te geven. Het recht op inschrijving en het recht op redelijke aanpassingen in de gewone school blijft onverkort gelden. Anderzijds moet het (aldus minister Weyts) makkelijker worden om die ondersteuning te weigeren en die rechten naast zich neer te leggen. Een decreet dat op twee benen hinkt, loopt altijd mank.
Dat het huidige onderwijsbeleid een koele minnaar is van inclusief onderwijs mochten we in deze legislatuur al meermaals ondervinden. Een beleid dat extra plaatsen blijft creëren in het buitengewoon onderwijs zonder zich de vraag te stellen waar die wachtlijsten en diagnoses blijven vandaan komen, holt het recht op inclusief onderwijs uit. Waarom durven we niet éénduidig kiezen om het recht op inclusief onderwijs waar te maken? Zodat kinderen en jongeren met broertjes en zusjes én de nodige gespecialiseerde steun in hun eigen buurt onderwijs kunnen volgen. Zodat meer kinderen met een beperking hun schoolloopbaan met een diploma afronden omringd en gesteund door vrienden uit hun buurt? Alle inspanningen van vele scholen en ondersteuners die dit wel trachten te realiseren ten spijt, vooralsnog zet Vlaanderen kinderen met specifieke noden liever uren op de bus dan in te zetten op een ondersteund onderwijs in de buurt.
