EAMHID2025: Hoe we een internationaal congres cocreatief organiseren

Luister je liever naar dit artikel dan het te lezen? Dat kan! Klik op de speler hieronder.

First things first: EAMHID staat voor ‘European Association for Mental Health in Intellectual Disability’. Het EAMHID-congres is een 2-jaarlijkse bijeenkomst die zich richt naar academici, professionals, ouders en personen met een beperking. De centrale vraag is dit jaar: hoe kan talent- en krachtgericht werken bijdragen aan de geestelijke gezondheid van personen met een verstandelijke handicap? Het congres wordt georganiseerd door EAMHID, Konekt, Broeders van Liefde en Arfie. Dit is de eerste editie die wij mee organiseren. En we pakken het wat anders aan dan de voorbije jaren. Mensen met een handicap zullen op een zichtbare en betekenisvolle wijze deel uitmaken van alle aspecten van het congres: van de organisatie tot het evenement zelf – naast en op het podium. Onder het motto ‘nothing about us without us’ voorzien we beklijvende getuigenissen, ervaringen en lezingen van personen met een beperking.

Cocreatie

Konekteerder Glorian en collega Stien van het Expertisecentrum leggen uit hoe we het cocreatief hebben aangepakt. “Bij cocreatie ga je ervan uit dat de eindgebruiker de expert is van zijn eigen ervaring”, legt Glorian uit. “Een belangrijke richtlijn is dat je altijd interactief aan de slag moet gaan, samen met de eindgebruiker van een product of dienst. Aftoetsen is niet cocreëren.” Van het prille begin hebben we dus actief personen met een beperking betrokken. Brake-Outers ontwierpen samen het logo. Een brainstormsessie wees uit dat 2 dingen voor hen in het logo moesten zitten: stad Gent en de stem van personen met een handicap. Zo kwamen ze uiteindelijk bij een Gentse cuberdon (een ‘neuzeke’) dat pancartes omhooghoudt.

Om aan te voelen hoe inclusief het congres al was, gingen Glorian en collega Marijn van het Expertisecentrum in 2023 al naar het congres in Helsinki. “Ik voelde meteen dat begrijpelijkheid een groot werkpunt was”, zegt Glorian. “Er werd veel vakjargon gebruikt, waardoor een thema dat redelijk behapbaar is, veel moeilijker werd gemaakt. Daarnaast botste ik ook op toegankelijkheid: als je met een rolstoel het gebouw binnen kan, maar niet het podium opgeraakt, is het niet écht toegankelijk. Daarnaast viel me op dat extra visuele ondersteuning en signalisatie zeker welkom waren. En er waren weinig personen met een beperking aanwezig. Het ging de hele tijd over hen, maar ze waren eigenlijk niet heel betrokken bij het congres. Daar brengen wij verandering in.” Eens Glorian weer met beide voeten op Belgische bodem stond, staken we de handen uit de mouwen. We legden zijn ervaringen in Helsinki voor aan Brake-Outers en Konekteerders. Welke problemen zien zij nog, waar zouden zij eventueel op botsen? Daaruit kwam een lange lijst van aandachtspunten, die zowel fysieke als communicatieve en organisatorische drempels aankaartten.

3 acties

“Eens we wisten welke uitdagingen er waren, ging Team Inclusie aan de slag. Door brainstorms, maar ook door een externe enquête naar stakeholders, bepaalden we uiteindelijk 3 acties om het congres zo inclusief mogelijk te maken”, zegt Stien. “We stelden tips op voor een inclusieve poster, workshop of presentatie. We stimuleren ‘atypische’ sprekers om iets te presenteren op het congres. En we zorgen
dat de rollen op het EAMHID-congres worden opgenomen door een diverse groep mensen, vanuit hun talenten.” Het cocreatief proces zal dus ook tijdens het evenement doorlopen. “Mensen met een beperking nemen vanuit hun talenten een rol op: voor of achter de schermen, in logistiek, in communicatie, als gastheer of gastvrouw... Er zijn zo veel rollen te vervullen, natuurlijk betrekken we mensen met een handicap zo veel mogelijk. Die rollen oefenen we in tijdens simulaties. Zo weet iedereen zeker wat er precies van hen verwacht wordt en kan
iedereen hun taak met het volste (zelf)vertrouwen uitvoeren tijdens het congres in september.

Stien en Glorian erkennen dat er in een cocreatief proces ook uitdagingen zitten. "In dit geval zijn er veel betrokkenen, wat ook betekent dat er veel afstemming nodig is. Dat vertraagt het proces natuurlijk”, geeft Glorian toe. “Iedereen in zijn kracht zetten, vraagt om een aanpak op maat, waarbij je niets mag veronderstellen. Je moet navragen hoe iedereen zich voelt in zijn rol. En je moet de tijd en ruimte nemen om elkaars belangen te begrijpen.” Maar dat dat het allemaal waard is, staat buiten kijf. “Cocreatie is de beste manier om een verandering te realiseren die écht werkt”, knikt Stien. “En het is ook gewoon een kwestie van ‘walk the talk’: inclusie is altijd een prioriteit, niet alleen als het ‘gemakkelijk’ is.”